Disa shtete janë po aq të vogla sa një qytet i vogël. Shteti më i vogël në botë për sa i përket sipërfaqes ndodhet në Evropë - dhe ka një fuqi të jashtëzakonshme.
1. Shteti i
Vatikanit (0.49 km²): Shteti i Shenjtë
Shteti më i vogël
në botë është pothuajse gjysmë kilometër katror në madhësi. Vetëm rreth 1000
njerëz jetojnë në qytetin e Vatikanit. Banori më i shquar është Papa. Ai banon
në Pallatin Apostolik me Kapelën Sistine me famë botërore. Një tjetër pikë
referimi e enklavës në zemër të Romës është Bazilika e Shën Pjetrit, një nga
kishat më të rëndësishme nga të gjitha. Me Gardën Zvicerane, mini-shteti ka ushtrinë më të vogël dhe më të vjetër në
botë. Përbëhet nga 100 pjesëtarë dhe
ekziston që nga viti 1506.
2. Monako (2.02
km²): Principata e vogël në Côte d'Azur
Me një sipërfaqe
prej pak më shumë se dy kilometra katrorë dhe rreth 39,500 banorë, Monako është
shteti i dytë më i vogël. Askund tjetër nuk jetojnë kaq shumë njerëz në një
hapësirë kaq të vogël. Principata në Côte d'Azur konsiderohet një parajsë
fiskale dhe një vend për të pasurit. Nuk është çudi që çmimet e pronave janë
ndër më të lartat në botë me mbi 50,000 euro për metër katror. Kazinoja, Hôtel
de Paris, opera e mrekullueshme dhe pallati princëror i Grimaldis janë me famë
botërore.
3. Nauru (21
km²): Shteti më i vogël ishull në botë
Në verilindje të
Australisë, në mes të Paqësorit, shtrihet vendi i tretë më i vogël në botë.
Rreth 11,500 njerëz jetojnë në ishullin Nauru prej 21 kilometrash katrorë. Në
vitet 1970, shteti i Detit të Jugut konsiderohej ende vendi më i pasur në botë
për shkak të depozitave të fosfatit. Por keqmenaxhimi dhe shkatërrimi i
mjedisit kanë lënë gjurmë. Ashtu si shtetet e tjera ishullore mikroneziane,
Nauru kërcënohet nga rritja e nivelit të detit lidhur me klimën.
4. Tuvalu (26
km²): Parajsa tropikale e rrezikuar
Tuvalu, rreth
1,400 kilometra në juglindje të shtetit Nauru,
nuk është më i madh. Shteti-ishull prej 26 kilometrash katrorë në Paqësorin
Jugor përbëhet nga nëntë atole të vogla dhe është një nga shtetet më të
largëta. Vetëm rreth 10,000 njerëz jetojnë atje. Burime të rëndësishme të të
ardhurave janë peshkimi dhe turizmi. Ndryshimet klimatike kanë një ndikim
dramatik edhe në Tuvalu. Shkencëtarët supozojnë se Tuvalu mund të jetë vendi i
parë që do të gëlltitet nga Oqeani Paqësor në vetëm disa dekada.
5. San Marino (61
km²): Republika më e vjetër në botë
Shteti xhuxh me 61
kilometra katrorë në verilindje të gadishullit italian është magjeps me
kështjellat e tij mesjetare dhe peizazhin piktoresk. San Marino është ndoshta
republika më e vjetër në botë. Në vitin 301, Shën Marinus thuhet se ka
themeluar një komunitet të krishterë në Monte Titano në 739 metra lartësi - mali më i lartë në
territorin e sotëm kombëtar. Pothuajse 34,000 njerëz aktualisht jetojnë në San
Marino. Për sa i përket të ardhurave për frymë banori, republika është një nga
vendet më të pasura. Nuk ka borxh kombëtar dhe shkalla e papunësisë është një
nga më të ulëtat në botë.
6. Lihtenshtajni
(160 km²): Principata në Alpe
Principata e Lihtenshtajnit
shtrihet midis Zvicrës dhe Austrisë. Pothuajse 40,000 njerëz jetojnë në
monarkinë alpine prej 160 kilometrash katrorë. Kjo e bën Lihtenshtajnin jo
vetëm shtetin e gjashtë më të vogël në botë, por edhe shtetin më të vogël në
zonën gjermanofolëse Sfondi idilik alpin me male, lugina dhe fshatra piktoreskë
tërheq shumë turistë. Përveç kësaj, Lihtenshtajni ka bërë emër ndërkombëtarisht
si një qendër financiare
7. Ishujt
Marshall (181 km²): Parajsa e ishullit të traumatizuar
Ishujt Marshall u
bënë të njohur në mbarë botën përmes testeve të bombës atomike amerikane që u
kryen atje deri në fund të viteve 1950-ta. Shpesh duhej të evakuohej, sepse
nivelet e rrezatimit kishte ngritja të
larta. Në vitin 2021, Ishujt Marshall u përfshinë në listën e 50 vendeve të
OKB-së me dëmtimet më të rënda mjedisore (zonat e viktimave). Sot, ndryshimet
klimatike rrezikojnë pothuajse 43,000 njerëzit në grupin e ishujve prej 181
kilometrash katrorë. Më shumë se 1000 ishuj shpesh mezi qëndrojnë mbi nivelin e
detit.
Comments